Dậy thì sớm ở trẻ: Những điều cha mẹ cần lưu ý đặc biệt

Thông tin từ bác sĩ đã khiến cha mẹ bé T.N sốc khi biết con mình mắc bệnh dậy thì sớm. Chị N.T.T, mẹ bé, sống ở quê và không tiếp xúc nhiều thông tin, không hiểu về tình trạng này cho đến khi đưa con đi khám tại trạm y tế. Chị nghĩ dậy thì sớm chỉ xảy ra ở trẻ em thành phố do chế độ ăn uống. Tương tự, mẹ của một bé gái 7 tuổi cũng bàng hoàng khi thấy con ở tuổi thơ ngây đã có dấu hiệu dậy thì. Bác sĩ Vương Thị Minh Nguyệt từ Bệnh viện Sản nhi Nghệ An cho biết, gần đây bệnh viện thường xuyên tiếp nhận phụ huynh đến cầu cứu về những bất thường cơ thể của trẻ.

Bệnh viện Sản nhi Nghệ An hiện đang điều trị cho 12 bệnh nhân dậy thì sớm, trong đó bệnh nhân nhỏ nhất mới 2 tuổi. Tình trạng dậy thì sớm ở trẻ em đang gia tăng tại Việt Nam, gây lo lắng cho phụ huynh và ảnh hưởng đến tâm sinh lý của trẻ. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể gặp nhiều hệ lụy, bao gồm mất cơ hội phát triển chiều cao. Dậy thì sớm được xác định khi bé trai dưới 10 tuổi và bé gái dưới 9 tuổi có những biểu hiện bất thường, như tăng trưởng nhanh (7-15 cm/năm) và ở trẻ gái có thể xuất hiện tuyến vú to bất thường hoặc âm đạo tiết nhầy.

Dậy thì sớm ở trẻ em gái được xác định bằng kinh nguyệt trước 8 tuổi và sự phát triển của lông mu, lông nách trước hoặc sau khi tuyến vú phát triển. Ở trẻ trai, dậy thì sớm thể hiện qua giọng nói trầm, mụn trứng cá, cơ bắp phát triển, lông mu và ria mép mọc, tăng thể tích tinh hoàn trên 4ml, và mùi mồ hôi. Có hai loại dậy thì sớm: dậy thì thật thể trung ương (chiếm 90% trường hợp) do kích hoạt trục dưới đồi - tuyến yên - tuyến sinh dục, và dậy thì giả thể ngoại biên do các bệnh lý như u nang buồng trứng, u tinh hoàn, hoặc tăng sản thượng thận bẩm sinh. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, dậy thì sớm có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Nhiều phụ huynh có thể nhầm tưởng rằng sự phát triển sớm là điều tích cực, khi thấy con khỏe mạnh và vạm vỡ hơn bạn bè.

BS. Nguyệt cho biết dậy thì sớm có thể khiến trẻ thấp hơn chiều cao tiêu chuẩn do hormone sinh dục làm xương phát triển sớm và đóng lại. Trẻ dậy thì sớm có thể chỉ có dưới 3 năm phát triển chiều cao, với nữ thường thấp hơn 12cm và nam thấp hơn 20cm khi trưởng thành. Ngoài ra, trẻ cũng phải đối mặt với khủng hoảng tâm lý, lo lắng và tự ti về hình thể, cũng như nguy cơ bị lạm dụng tình dục và các vấn đề sức khỏe khác. Việc dậy thì sớm có thể liên quan đến môi trường sống và thực phẩm chứa chất kích thích. Hãy đồng hành cùng trẻ khi phát hiện dậy thì sớm.

BS. Nguyệt cho biết hiện chưa có nghiên cứu khẳng định về dậy thì sớm và khuyến cáo nếu nghi ngờ, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám. Y học hiện nay có thể điều trị dậy thì sớm hiệu quả bằng cách tiêm thuốc ức chế trục đồi tuyến yên. Hiện có 12 trẻ đang được điều trị. BS. Nguyệt cũng bày tỏ lo ngại về việc nhiều phụ huynh tự tìm hiểu thông tin trên mạng và cho trẻ tiêm hormone mà không theo chỉ định, điều này có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển tâm sinh lý của trẻ.

Việc tiêm hormone kìm hãm dậy thì sớm cho nữ dưới 6 tuổi đã dậy thì giúp ức chế phát triển đặc tính sinh dục phụ, cho phép trẻ tập trung vào học tập và giảm nguy cơ xâm hại tình dục, đồng thời hỗ trợ phát triển chiều cao. Tuy nhiên, trẻ từ 8 tuổi trở lên không cần tiêm hormone.

Source: https://afamily.vn/day-thi-som-o-tre-va-nhung-luu-y-dac-biet-cho-cha-me-20180927092441853.chn